استیل بگیر خوبه یا نگیر؟ شاید بارها این سوال به ذهن شما آمده باشد. اصلا چه تفاوتی بین استیل بگیر و استیل نگیر وجود دارد؟ در این مقاله با استیل، انواع استیل بگیر و نگیر، ویژگیهای آنها، کاربرد استیل بگیر و نگیر و اینکه چگونه ورق استیل بگیر و نگیر را از هم تشخیص دهیم آشنا خواهید شد. در ادامه با آرتا اینوکس همراه باشید.
استیل یکی از محبوبترین و پرکاربردترین آلیاژهای فلزی در جهان است که کارخانههای فولادسازی به بازار عرضه میکنند. این ماده به دلیل مقاومت بالا در برابر خوردگی، استحکام مکانیکی عالی و قابلیت شکلپذیری نیاز بسیاری از صنایع را برطرف میکند. از آشپزخانههای خانگی گرفته تا صنایع پزشکی، حملونقل، ساختمانی و حتی تولید قطعات هواپیما، این ماده نقش اساسی در زندگی روزمره ما دارد. اما آیا همه انواع استیل یکسان هستند؟ استیل بگیر چیست؟ استیل نگیر چیست؟ فرق استیل بگیر و نگیر چیست؟ استیل بگیر خوبه یا نگیر؟ در پاسخ به این سوالها باید گفت تمامی انواع استیلها مشابه هم نیستند. درواقع، استیلها با توجه به ترکیبات شیمیایی و خواص مکانیکی به دستههای مختلفی تقسیم میشوند.
یکی از این دستهبندیهای مهم، استیل بگیر و استیل نگیر است که تفاوتهایی کلیدی از نظر مغناطیسی بودن، مقاومت در برابر خوردگی، کاربردهای صنعتی و قیمت دارند. به طور کلی مغناطیسی بودن استیل به ساختار بلوری یا کریستالی آن وابسته است. اگر استیل دارای ساختار بلوری فریتی یا مارتنزیتی باشد، مغناطیسی خواهد بود. اما اگر ساختار آستنیتی داشته باشد، غیر مغناطیسی است. در ادامه با فرق استیل بگیر و نگیر، کاربرد استیل بگیر و نگیر، و اینکه کدام استیل برای شما بهتر است آشنا خواهید شد.
استیل بگیر چیست؟
اگر این سوال در ذهن شما آمده است که آیا استیل بگیر خوبه یا نگیر؟ اول باید دید واقعا استیل بگیر چیست و چرا به این نام شناخته میشود؟ در پاسخ به سوال باید گفت استیل بگیر درواقع نوعی فولاد ضد زنگ است که خاصیت مغناطیسی دارد؛ یعنی آهنربا را جذب میکند. این نوع استیل معمولاً در سری ۴۰۰ قرار دارد و از نظر شیمیایی با افزودن کروم به ترکیب شیمیایی فولاد کربنی با ساختار بلوری BCC ساخته میشوند.
در این حالت استیلهای بگیر با ساختار فریتی ایجاد میشود که معمولا مغناطیسی هستند. با بیشتر شدن مقدار کربن در فولادهای فریتی، فولادهای با ساختار مارتنزیتی ایجاد میشود که در این حالت هم با اضافه کردن کروم خاصیت مغناطیسی در فولاد ایجاد و یک استیل بگیر اینبار اما با استحکام بالاتر بدست میآید. گریدهای 409، 410، 420، 430، 439 و 440 از مهمترین گریدهای ورق استیل بگیر بشمار میروند.
استیل نگیر چیست؟
در ادامه مبحث استیل بگیر خوبه یا نگیر حتما میپرسید استیل نگیر چیست و چه مشخصاتی دارد و تفاوت آن با استیل بگیر در چیست؟ استیل نگیر نیز نوعی فولاد ضد زنگ است که خاصیت مغناطیسی ندارد و جذب آهنربا نمیشود. این نوع استیل دارای نیکل بیشتری است که موجب میشود مقاومت بالایی در برابر خوردگی و زنگزدگی داشته باشد. در واقع استیل نگیر به دلیل بالا بودن ساختار فازی آستنیتی در این گروه جای میگیرد. این نیکل است که در استیلهای نگیر با تغییر ساختار کریستالی آن را غیر مغناطیسی میکند.
اگرچه در ترکیب شیمیایی فولادهای ضد زنگ مانند گرید 304 و 316، آهن به عنوان عنصر اصلی حضور دارد ولی به خاطر اینکه ساختارشان بیشتر آستنیتی است، این گروه جزو استیلهای نگیر محسوب میشوند. البته استیل نگیر طی فرآیند ساخت به طور جزئی خاصیت مغناطیسی پیدا میکند. استیل نگیر زمانی که تحت عملیات حرارتی قرار گیرد سخت کاری بر روی آن انجام شود در برخی مناطق ساختار فریتی پیدا میکند. دلیل مغناطیس شدن لبه ورقهای آستنیتی پس از کار مکانیکی نیز همین است. مهم ترین ورقهای استیل نگیر شامل گریدهای 304، 316، 309، 310 و 321 است.
فرق استیل بگیر و نگیر در چیست؟
یکی از سؤالات رایج در میان مصرفکنندگان و فعالان حوزه صنعت این است که استیل بگیر خوبه یا نگیر؟ پاسخ این پرسش وابسته به نوع کاربرد، شرایط محیطی و بودجهی مورد نظر است. استیل بگیر و نگیر به دلیل تفاوتی که در ماهیت شیمیایی و ساختاری آلیاژ دارند، از ویژگیهای مغناطیسی تا خواص مکانیکی متفاوتی برخوردارند. همین تفاوت موجب میشود حتی کاربرد استیل بگیر و نگیر با هم تفاوت داشته باشد. دانستن این تفاوت باعث می شود که به پاسخ سوال استیل بگیر خوبه یا نگیر برسید.
- استیل بگیر دارای آهن بیشتر و خاصیت مغناطیسی است و در مقابل استیل نگیر دارای کروم و نیکل بیشتری بوده و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد.
- استیل بگیر ممکن است در محیطهای خاص دچار زنگ زدگی شود در حالی که استیل نگیر مانند گرید 304 و 316 مقاومت بیشتری در برابر زنگ زدگی دارد.
- استیل بگیر کاربردهای عمومیتری از جمله ساخت لوازم خانگی، قطعات خودرو و ابزارهای آشپزخانه دارد. این در حالی است که استیل نگیر در صنایع پیشرفتهتر از جمله صنایع غذایی، پزشکی و دریایی استفاده میشود.
- از نظر قیمت هم استیل نگیر به دلیل عناصر آلیاژی مورد استقاده، معمولا گرانتر است. در حالیکه استیل بگیر گزینه اقتصادیتری محسوب میشود.
در جدول زیر برخی تفاوتهای مهم استیل بگیر و نگیر را میتوانید مشاهده کنید و متوجه شوید که استیل بگیر خوبه یا نگیر.
ویژگی | استیل بگیر | استیل نگیر |
خاصیت مغناطیسی | دارد | ندارد |
مقاومت در برابر خوردگی | متوسط | بالا |
قابلیت جوشکاری | متوسط | عالی |
قابلیت زنگ زدگی | دارد | ندارد |
کاربرد در محیطهای مرطوب | مناسب نیست | بسیار مناسب |
قیمت | اقتصادی | گران تر |
کاربرد عمومی | لوازم خانگی، ابزارآلات صنعتی، خودروسازی، معماری و دکوراسیون | تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی، صنایع غذایی، صنایع شیمیایی، سینک استیل و ظروف آشپزخانه |
گریدهای ورق استیل | سری 400 از جمله ورقهای 409، 410، 430، 434، 436، 439، 444 | سری 300 از جمله ورقهای 304، 316، 321، 310 |
آیا استیل بگیر زنگ می زند؟
حتما با خود تصور میکنید استیل بگیر که از فولاد ضد زنگ ساخته شدهاست، اصلا زنگ نمیزند. اما این تصور اشتباه است. حال اگر از خود میپرسید استیل بگیر خوبه یا نگیر؟ باید توجه داشته باشید که این موضوع به شرایط محیطی و نوع کاربرد شما بستگی دارد. استیل بگیر در محیطهای مرطوب و اسیدی مستعد زنگ زدگی است. همچنین اگر استیل بگیر در تماس با مواد خورنده مانند محلول آب نمک و مواد شیمیایی باشد زنگ زدگی آن دور از انتظار نیست. این زنگ زدگی بخاطر این است که مقدار عنصری که استیل بگیر را در برابر زنگ زدگی محافظت میکند یعنی نیکل در آن کم است.
برای اینکه استیل بگیر در برابر زنگ زدگی مقامتر شود میتوان از پوششهای ضد زنگ بر روی آن استفاده کرد. همچنین با نگهداری در محیط خشک و تمیز، استیل بگیر میتواند مقاومت خوبی در برابر زنگ زدگی از خود نشان دهد. البته بسته به کاربردی که دارید نیز میتوانید از گریدهایی با درصد بالای کروم مانند گرید 430 استفاده کنید.
کاربردهای استیل نگیر و بگیر
از آنجایی که استیل بگیر و نگیر ماهیت متفاوتی دارند حتما با این پرسش مواجه شدهاید که برای انواع کاربردها استیل بگیر خوبه یا نگیر؟ با توجه به خواص، ویژگیهای مکانیکی و قیمت استیل بگیر و نگیر، این دو نوع فولاد ضد زنگ کاربردهای متفاوتی دارند.
استیل بگیر در صنایع مختلف کاربرد دارد، از جمله:
- لوازم خانگی مانند اجاقگاز، یخچال و لباسشویی
- ابزارآلات صنعتی مانند پیچ و مهرههای مقاوم
- صنایع خودروسازی برای ساخت قطعات موتور و سیستمهای اگزوز
- ساخت تجهیزات معماری و دکوراسیون
- برخی سازههای فلزی نیازمند خاصیت مغناطیسی
- ابزارهای آشپزخانه مانند چاقو و کارد
استیل نگیر نیز در صنایع زیر استفاده میشود:
- تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی مانند ابزارهای جراحی و ایمپلنتهای پزشکی
- صنایع غذایی و دارویی به دلیل مقاومت بالا در برابر زنگ زدگی
- مخازن و تجهیزات صتعنی مانند لولههای انتقال مواد شیمیایی و صنعتی برای نگهداری مواد شیمیایی خورنده
- ساخت سینکهای استیل و ظروف آشپزخانه
- سازههای دریایی مانند کشتیها که در معرض آب نمک هستند.
اگر همچنان نمیدانید استیل بگیر خوبه یا نگیر، کافیست اول نیاز خود را بشناسید و سپس بر اساس آن تصمیمگیری کنید. با این توضیحات انتخاب بین استیل بگیر و نگیر به کابردی که از آن انتظار دارید و هزینهای که برای محصول میپردازید بستگی دارد.
چگونه ورق استیل بگیر و نگیر را از هم تشخیص دهیم؟
برای تشخیص استیل بگیر و نگیر از هم روشهای ساده و در عین حال تخصصیتری وجود دارد که درنهایت مشخص میکند برای کاربری مدنظر استیل بگیر خوبه یا نگیر؟
ابتدا با روشهای ساده زیر میتوانید استیل بگیر و نگیر را از همدیگر تشخیص دهید:
- استفاده از آهنربا:
اگر استیل جذب آهنربا شد استیل بگیر است درحالیکه اگر استیل خاصیت مغناطیسی نداشت و جذب آهنربا نشد استیل نگیر است.
- بررسی ترکیب شیمیایی:
استیل بگیر معمولا دارای کروم است اما مقدار نیکل آن کم است. در حالیکه استیل نگیر دارای کروم و نیکل بالا است که باعث افزایش مقاومت به خوردگی و عدم خاصیت مغناطیسی آن میشود.
- مشاهده رنگ و سطح استیل:
استیل بگیر معمولاً سطحی ماتتر دارد و در برخی موارد ممکن است لکههای زنگزدگی روی آن ظاهر شود. ولی در مقابل استیل نگیر سطحی براقتر دارد و مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارد.
- آزمون حرارت:
یکی از روش هایی که می توان استیل بگیر را از نگیر تشخیص داد و به پاسخ سوال استیل بگیر خوبه یا نگیر رسید، آزمون حرارت است. استیل نگیر در برابر حرارت مقاومت بیشتری دارد و تغییر رنگ نمیدهد. ولی استیل بگیر ممکن است در اثر حرارت تغییر رنگ دهد و مقاومت کمتری داشته باشد.
اگر نیاز به تشخیص دقیقتری داشتید یا تمایل دارید با آزمونهای آزمایشگاهی استیل بگیر و نگیر را از هم تشخیص دهید و بفهمید که برایتان استیل بگیر خوبه یا نگیر، بهتر است از روشهای زیر استفاده کنید:
- آزمون اسید:
برخی از انواع استیل نگیر در مقابل اسید مقاومتتر هستند.
- تحلیل ترکیب شیمیایی با دستگاههای آنالیز آزمایشگاهی:
با استفاده از دستگاههای آنالیز شیمیایی میتوانید میزان دقیق کروم و نیکل را اندازهگیری کنید.
استفاده از این روشها به راحتی میتواند شما در تشخیص استیل بگیر و استیل نگیر از همدیگر کمک کند و شما را با توجه به هدفی که دارید راهنمایی کند که استیل بگیر خوبه یا نگیر.
نتیجهگیری و جمع بندی
انتخاب استیل بگیر یا نگیر بستگی به نوع کابرد دارد. در واقع با توجه نوع کاربردی که از آن انتظار دارید میتوانید بین اینکه استیل بگیر خوبه یا نگیر تصمیم بگیرید. اگر مقاومت به خوردگی و انعطافپذیری برایتان مهم است، استیل نگیر گزینه بهتری خواهد بود. اما اگر استحکام بالا و خاصیت مغناطیسی نیاز دارید، استیل بگیر گزینهای مناسبتر برای کاربرد شما خواهد بود.